Deliblatska Peščara, takođe poznata kao Banatska ili Velika peščara, predstavlja neprocenjivo prirodno bogatstvo smešteno u južnom Banatu. Prostire se između Dunava i padina Karpata, obuhvatajući površinu od oko 350 kvadratnih kilometara, od čega čak 62% teritorije pripada opštini Kovin.
Ova oblast je nastala tokom ledenog doba, formirana moćnim nanosima eolskog silikatno-karbonatnog peska. Tokom vekova, vetar i košava su oblikovali specifičan dinarski reljef, sa nadmorskim visinama između 70 i 200 metara. Uz umereno kontinentalnu klimu, odsustvo površinskih vodotoka i peskovita zemljišta, Deliblatska Peščara je stvorila jedinstvene životne zajednice, izdvajajući se u posebnu biljno-geografsku oblast nazvanu Deliblatsikum.
Unutar ovog jedinstvenog mozaika ekosistema, susreću se karakteristične vrste flore i faune, mnoge od njih su prirodne retkosti od međunarodnog značaja. Flora broji preko 900 vrsta, podvrsta i varijeteta, među kojima su mnoge retke, endemske i subendemske vrste. Tu se nalazi banatski božur, pančićev pelen, šerpet, bademić, peščarsko smilje i kleka – jedini autohtoni četinar u Panoškoj niziji. Kao poslednje i najveće utočište stepskih, šumskih i močvarnih vegetacija koje su nekada dominirale Panonskom nizijom, Specijalni rezervat prirode “Deliblatska peščara” je jedan od najznačajnijih centara biodiverziteta u Srbiji i Evropi, predstavljajući naučno istraživački poligon.
Među retkim faunalnim vrstama ističu se stanovnici stepskih staništa kao što su pustinjski mravi, mravlji lav, banatski soko, orao krstaš, stepski skočimš, tekunica, slepo kuče, stepski tvor i drugi. Za mnoge od njih, Deliblatska peščara je jedino ili jedno od retkih preostalih staništa u Srbiji.
U sklopu ovog zaštićenog prirodnog dobra nalazi se i deo reke Dunav sa ritskim i adamskim staništima. Ovde obitava raznolika riblja fauna, a ovi vodeni ekosistemi su značajno stanište i masovno zimovalište vodenih ptica, zbog čega je Deliblatska peščara 1989. godine proglašena za međunarodno značajno stanište ptica (IBA).
Posetiocima su na raspolaganju različite aktivnosti za istraživanje ovog čarobnog prostora. Školsko rekreativni centar “Čardak”, smešten samo 6 kilometara od sela Deliblato, predstavlja važan izletnički centar. Ovaj prostor, okružen borovim, bagremovim i jasenovim šumama, nudi obilje pešačkih staza sa informativnim tablama i otvorenim terenima za sportske aktivnosti. Takođe, ovde se organizuju edukativne aktivnosti, foto safariji, posmatranje ptica, prikupljanje lekovitog i aromatičnog bilja, biciklističke vožnje, rekreacija na otvorenom i edukacija o važnosti biodiverziteta.
Edukativni centar “Čardak”, smešten na ulazu u rezervat, ima za cilj da kroz prezentacije i organizovanu edukaciju podigne svest o važnosti očuvanja prirode. Ovaj centar je otvoren za đake, studente i stručnjake bioloških nauka, pružajući im informacije, propagandni materijal i mogućnost pripreme lokalnih i međunarodnih projekata.
Deliblatska peščara je takođe poznata i kao destinacija pčelara. Pčelari iz cele Srbije dolaze da iskoriste bogate šume bagrema i lipe, težnjući za kvalitetnim medom karakterističnim za ovu oblast. Ova peščara je i prizorište snimanja mnogih filmova, uključujući “Ko to tamo peva” i “Boj na Kosovu”.
U srcu opštine Kovin, Deliblatska peščara stoji kao prirodno blago koje pruža očaravajući spoj biodiverziteta, edukacije i rekreacije. Očuvajmo ovaj jedinstveni deo prirode za buduće generacije, dok istovremeno uživamo u njegovim lepotama i čarima.
Projekat je finansiran iz budžeta opštine Kovin. Stavovi izneti u podržanom medijskom projektu nužno ne izražavaju stavove organa koji je dodelio sredstva.
