U srcu Zrenjanina uzdiže se građevina koja ne samo da krasi gradsku panoramu, već i svedoči o zlatnom dobu arhitekture i kulture. Palata Dunđerski, izgrađena između 1905. i 1906. godine, predstavlja remek-delo secesije, umetničkog pravca koji je ostavio dubok pečat na arhitektonsku scenu tog vremena.
Ova impozantna građevina ne samo da je deo bogate istorijske priče Zrenjanina, već i sačuvana kulturna baština koja svedoči o estetici i eleganciji prošlih vekova. Projektanti Karolj Močanji i Marcel Sekeji stvorili su arhitektonsko čudo koje je privlačilo pažnju i divljenje.
Porodica Dunđerski je bila jedna od najbogatijih i najuglednijih porodica u tadašnjoj Austrougarskoj. Njihov doprinos društvu nije bio samo finansijski – većina članova porodice je bila uključena u humanitarne akcije, podržavala kulturu i pomagala mladim umetnicima kao što su Lazar Kostić, Uroš Predić i Jovan Jovanović Zmaj.
Priča o porodici Dunđerski seže u 17. vek kada su njihovi preci došli iz Gacka u Austrougarsku. Legende o tome kako su stekli svoje bogatstvo preplavljuju priče. Jedna legenda govori da je Avram Dunđerski slučajno pronašao ćup sa zlatom dok je radio kao nadničar i pametno uložio svoje nalaze. Druga priča seže u vreme Austro-turskog rata kada je Avram prevezao Turčina, nesvestan da će taj čin dovesti do ostavljanja novčanog iznosa kao znak zahvalnosti.
Najpoznatiji član porodice Dunđerski je svakako Lazar Dunđerski (1833–1917). Lazar je bio trgovački magnat, industrijalac i dobrotvor. On je bio treći sin Gedeona “Gece” Dunđerskog i Perside Dunđerski, i smatrao se za jednog od najimućnijih ljudi u regionu.
Lazar Dunđerski je ne samo ostavio dubok trag u industriji i privredi, već je i duboko uticao na kulturu i društveni život. Bio je ne samo industrijalac, već i dobrotvor koji je podržavao umetnike, humanitarne akcije i ulagao u razvoj svog grada. Pod njegovim pokroviteljstvom je i nastala Palata Dunđerski.
Fasada palate nosi karakteristične secesijske elemente, obogaćene bogatim ukrasima i motivima koji odaju poštovanje prema prirodi i životu. Ova građevina se ne samo uklopila u svoje okruženje, već ga je i obogatila svojom pojavom.
Palata Dunđerski nije samo statičan spomenik prošlosti; ona je i mesto gde su se odigravali značajni društveni događaji tog doba. Svečana sala Plava sala bila je domaćin brojnih proslava, balova i svečanih okupljanja. Kroz nju su prošle generacije Zrenjaninaca, ostavljajući za sobom priče o druženju, veselju i zajedničkim trenucima.
Dok je prošlost živela u Palati Dunđerski, sadašnjost je oživljava. Konzervatorsko-restauratorski radovi koji su izvedeni tokom 2018. i 2019. godine osigurali su da se njen sjaj očuva za buduće generacije. Njena restaurirana lepota svedoči o pažnji i brizi prema kulturnom nasleđu.
Ova palata se ne samo uklapa u staro jezgro Zrenjanina, već ga i obogaćuje svojom prisutnošću. Njena arhitektura je svedok prošlih vremena, podsećajući nas na estetiku i duh epohe u kojoj je nastala.
Ukrašena detaljima koji odišu umetnošću i kvalitetom, Palata Dunđerski je mesto gde se prošlost i sadašnjost prepliću, gde se umetnički duh secesije i duša Zrenjanina stapaju u jedinstveno iskustvo. Ona ostaje ne samo kao simbol grada, već i kao inspiracija za buduće generacije da cene i čuvaju svoje kulturno nasleđe.
Projekat sufinansiran iz budžeta grada Zrenjanina.
Stavovi izneti u podržanom medijskom projektu nužno ne izražavaju stavove organa koji je dodelio sredstva.
