Nedaleko od Smedereva postoji selo sa neobičnim, pa i pomalo zastrašujućim imenom – Udovice.
Na početku dvadesetog veka udovica je u Srbiji bila jedna od često upotrebljavanih imenica. A kako i ne bi bila kad su u dva balkanska i Prvom svetskom ratu muškarci masovno ginuli, padajući pod rafalima turskih, bugarskih, austrijski, švapskih i ko zna čijih sve ne mitraljeza kao što snopovi na oranicama pored Dunava i Velike Morave padaju u vreme kosidbe žita.
Retke su bile kuće u Srbiji na kojima se posle tih ratova nije zavijorio crni barjak, u kojoj majka nije za sinom zakukala i u kojoj nije udovica ostala. U mnogim kućama bilo ih je i po nekoliko. Smederevo i Udovice nisu bili izuzetak.
Međutim, selo je svoje ime dobilo mnogo ranije. Bar vek ranije. U vreme nekih drugih ratova. Jer kao i na početku dvadesetog, srpski narod je i u prvim decenijama 19. veka vojevao za svoju slobodu. Prvo u Prvom, pa zatim u Drugom srpskom ustanku.
Prvo pod Karađorđem, a zatim pod Milošem. I s obzirom da se selo pod tim imenom prvi put pominje nakon dve srpske revolucije protiv turske okupacije moguće je da je baš prevelika izgibija muškog sveta u njima kumovala njegovom dobijanju.
Mada traje i legenda da je selo dobilo ime samo po jednoj, konkretnoj, udovici, jedinoj koja je u tom kraju, ko zna iz kog razloga, bila poznata baš kao Udovica. Udovica bilo mnogo ali samo ona ponela taj nadimak.
Ali narodna legenda ima još jednu verziju o nastanku imena. Najstariju i možda najuverljiviju. U 15. veku postojao je srpski velikaš Vuk Grgurević Branković, unuk despota Đurđa Brankovića, koji je za račun ugarskog kralja Matije vojevao na granici između osmanskog i ugarskog carstva. Ratovao je i protiv Čeha, Poljaka i Austrijanaca ali najčešće i najradije protiv Turaka.
Bio je izuzetno hrabar i uspešan vojskovođa. Zato mu je Matija 1471. godine dao titulu Despota Srbije. I brojne posede u sadašnjoj Vojvodini i Istočnoj Slavoniji.Kao despot, Vuk se posebno proslavio 1476. godine, provalivši u Srebrenicu i boreći se ispod Šapca i Smedereva.
Godine 1479. zapoveda srpskom konjicom u Boju kod Kenjermeza. Hrabrim napadom na turski centar mađarska i srpska konjica su razbile tursku vojsku i naterale je na povlačenje. Ova bitka suzbila je turske napade na Mađarsku za nekoliko narednih godina.
Naročito je čuven njegov smeo pohod 1480. godine na Sarajevo. Ratovao je sa uspehom protiv Turaka po Srbiji i 1481. godine doveo odatle, iz okoline Kruševca, oko 50.000 ljudi, koji su naseljeni oko Temišvara. U stalnoj borbi s Turcima, nakon borbe na reci Uni, despot je umro 16. aprila 1485. godine.
Na mestu sadašnjih Udovica ili tu negde, u njegovom ataru, i ranije je postojalo selo. Moglo bi biti da se zvalo Podgorica. Po legendi selo je iz nekog razloga od Brankovića i njegove vojske prikrivalo nekog turskog velikaša koji se zvao Ali beg. Kako ni nakon pretnji nisu hteli da odaju gde se Turčin nalazi, vojnici su u znak odmazde u selu pogubili 60-70 meštana. Kao turske jatake. U selu ostalo mnogo nejači, mnogo udovica i – ime Udovica.
Stari ljudi pričaju da današnje Udovice nisu na mestu na kome je bilo selo Podgorica, već između stare Podgorice i današnjih Udovica, gde je postojao manastir koji se zvao Kokora. Danas se tu vide tragovi temelja, kao i tragovi groblja koje je bilo pored manastira. Tu je danas izvor Zmajevac.
Ono što je sigurno to je da su u ataru sela pronađeni i tragovi naselja iz rimskog perioda. Ništa čudno, ako se ima u vidu činjenica da je kraj sadašnjeg Smedereva prolazio glavni rimski put od Sremske Mitrovice prema Nišu i dalje prema Istoku.
Knjige staroslavne kažu da je selo 1818. imalo 25 kuća sa stotinak stanovnika. Posle dve i po decenije, 1846. godine, selo je imalo 51 kuću, da bi prvi popis u Kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca, koji je obavljen 1921. godine pokazao da u Udovicama ima čak 204 kuće, u kojima živi 1097. stanovnika. Pet duša po jednom domaćinstvu.
Tamo piše i da su većina stanovnika mlađi doseljenici. Neko sa Kosova i Metohije, neko iz južne i jugoistočne Srbije, neko iz srpske Makedonije. Kao najstarije smatraju se porodice: Simići, koji su starinom iz „preka“, Stokići koji su došli iz okoline Požarevca, Jankovići koji su došli iz okoline Trstenika, Miloševići čiji je praded Milan došao iz Stare Srbije, zatim Radosavljevići (Čvorugići) iz Morače u Crnoj Gori, Cvetkovići koji su došli od Leskovca, zatim Švabići i Živkovići. Po podacima iz 1921. godine, ostali su doseljeni iz okoline Prokuplja i iz Južne Srbije.
Sada su Udovice praktično jugozapadno prigradsko naselje Smedereva. Širile se Udovice, još više se razvijalo i širilo Smederevo i dva naselja se skroz približila. Razlika je samo što je Smederevo uz Dunav, a put do Udovica se penje prema brežuljcima na kojima se selo raširilo. Obuhvatajući praktično prostor od puta Beograd – Požarevac pa do padina gde se bregovi obaraju prema Dunavu. Udovice sada imaju oko 2000 stanovnika i više od 100 udovica.
Po poslednjem obavljenom popisu u selu živi 526 domaćinstava, sa 1480 punoletnih stanovnika, čija je prosečna starost 41,8 godina. Kod muškaraca ona iznosi 41,0 a kod žena 42,7 godina. Osim po imenu selo je poznato po voćarstvu i vinogradarstvu. Kao i celi smederevski kraj.
Ali je poznato još po nečemu – po lepo uređenom groblju. Gradski oci u Smederevu su utvrdili da od 27 smederevskih sela Udovice imaju najuređenije groblje. Zanimljivo je ili možda logično, da u selu postoji i prezime Udovičić. Jedan od njih, Goran Udovičić, bio je i zamenik predsednika sela. Birokratskim jezikom, zamenik predsednika Saveta Mesne zajednice. U selu postoji kulturno-umetničko društvo Osmeh.
Projekat je finansiran iz budžeta Grada Smedereva. Stavovi izneti u podržanom medijskom projektu nužno ne izražavaju stavove organa koji je dodelio sredstva.
