Spomen kompleks Crna Ćuprija, smešten u Južnobačkom okrugu, na samo 10 kilometara od Žablja prema Tisi, predstavlja komemorativni prostor od izuzetnog značaja. Sa površinom od 472 hektara, ovaj kompleks nosi sećanje na tragične događaje iz januara 1942. godine.
U Drugom svetskom ratu, Srbija je bila jedna od najteže stradalih zemalja. Okupacija i brutalna represija nacističke Nemačke i njenih saveznika ostavili su duboke ožiljke na srpskom narodu. Tokom okupacije, hiljade nevinih Srba su stradale u masovnim streljanjima, logorima smrti i surovim represalijama. Fašističke snage su sprovodile sistematsko uništavanje srpskog stanovništva, pokušavajući da izbrišu njihov identitet i unište svaki trag njihove kulture i tradicije.
U tom kontekstu, Crna Ćuprija kod Žablja predstavlja jedno od mesta, koja svedoče o ovim strašnim događajima. Na ovom mestu su januara 1942. godine mađarski fašisti izvršili masovno streljanje rodoljuba iz opštine Žabalj, kao deo okrutnog programa poznatog kao “Novosadska racija”. Ovaj spomen kompleks, podignut kao sećanje na žrtve fašizma, postao je simbol hrabrosti i otpora srpskog naroda, kao i opomena za buduće generacije da nikada ne zaborave tešku prošlost i žrtve koje su pale u borbi za slobodu i pravdu.
Centralni deo kompleksa čini impresivni spomenik pod nazivom “Spomenik borbi naroda Šajkaške”, visok 9 metara, čiji je autor vajar Jovan Soldatović. Podignut 1962. godine, ovaj spomenik simbolizuje sećanje na žrtve fašizma opštine Žabalj i Narodnooslobodilačku borbu naroda Šajkaške. Njegova monumentalnost i simbolički značaj privlače mnoge posetioce koji žele da odaju počast stradalima i izraze poštovanje prema hrabrosti i otporu u borbi protiv okupatora.
U blizini spomenika borbi naroda Šajkaške nalazi se još jedan značajan simbol – spomenik u obliku cveta lokvanja. Ovaj umetnički rad Vladislava Rajčetića okružen je pet mermernih ploča koje sadrže imena srpskih žrtava fašizma iz opštine Žabalj. Iako su ploče i cvet nekada bili od bronze, 2009. godine su nažalost ukradeni, ali su kasnije nadomešteni mermernim pločama, čime je obnovljeno sećanje na žrtve.
Ovaj spomenički kompleks, proglašen znamenitim mestom od velikog značaja, osim što čuva sećanje na prošlost, pruža mogućnost da se posetioci upoznaju sa istorijskim događajima i važnošću otpora fašizmu. Ujedno, predstavlja mesto gde se ljudi mogu okupiti, reflektovati i podsetiti na hrabrost i žrtve koje su obeležile ovo područje.
Projekat sufinansiran iz budžeta opštine Žabalj.
Stavovi izneti u podržanom medijskom projektu nužno ne izražavaju stavove organa koji je dodelio sredstva.
