Patrijarh srpski dr. Porfirije (Perić) je četvrti mitropolit na tronu Eparhije zagrebačko-ljubljanske. Rođen je 22. jula 1961. godine u Bečeju. Potiče iz porodice koja se doselila iz Bosne i Hercegovine u Vojvodinu. Na krštenju je dobio ime Prvoslav. Osnovnoškolsko obrazovanje stekao je u Čurugu, a gimnaziju “Jovan Jovanović Zmaj” završio je u Novom Sadu 1980. godine. Započeo je studije arheologije na Filozofskom fakultetu Univerziteta u Beogradu, ali je ubrzo prešao na Bogoslovski fakultet Srpske Pravoslavne Crkve, gde je diplomirao 1987. godine.
Zamonašio se kao monah uzimajući ime Porfirije u aprilu 1986. godine. Iste godine je rukopoložen za jerođakona od strane Episkopa raško-prizrenskog Pavla (Stojčevića). Nastavio je svoje obrazovanje na poslediplomskim studijama na Bogoslovskom fakultetu Nacionalnog i Kapodistrijskog univerziteta u Atini (1987-1990) i tamo stekao doktorat 2004. godine. Za jerođakona je rukopoložen 1990. godine i postavljen za igumana u manastiru Svetih Arhangela u Kovilju. Godine 1999. postao je episkop jegarski, vikar episkopa bačkog, a kasnije i mitropolit zagrebačko-ljubljanski. Mitropolit Porfirije je redovni profesor Pravoslavnog bogoslovskog fakulteta Univerziteta u Beogradu. Pored srpskog, govori grčki i engleski jezik, kao i služi se ruskim.
Na Izbornom Svetom Arhijerejskom Saboru 2021. godine, izabran je za 46. poglavara Srpske Pravoslavne Crkve sa titulom Njegova Svetost Arhiepiskop pećki, Mitropolit beogradsko-karlovački i Patrijarh srpski. Ustoličenje Patrijarha Porfirija je održano 19. februara 2021. godine u Sabornom hramu u Beogradu.
Obnova manastira i duhovno služenje
Na poziv Episkopa bačkog, dr. Irineja, jerođakon Porfirije je 1990. godine privremeno prekinuo svoje poslediplomske studije teologije u Atini i preuzeo dužnost igumana u manastiru Svetih Arhangela u Kovilju. Ova dužnost je trajala sve do 2014. godine. Njegovo postavljenje kao igumana označilo je početak preporoda manastira. Tokom njegovog vođstva, mnoge inicijative su preduzete kako bi se obnovila manastirska zajednica.
Pod njegovim vođstvom, stari konaci su obnovljeni, a takođe su izgrađeni i novi konaci. Takođe je izgrađen paraklis i započeto je freskopisanje manastirskog hrama. Ovaj period je obeležen naporima da se manastir povrati u svoj puni sjaj i aktivnost.
Patrijarh Porfirije je svojim radom i predanim služenjem manastiru doprineo njegovom preporodu i obnovi, postavljajući temelje za dalji duhovni rast i delovanje zajednice.
Iguman Porfirije se posvetio organizaciji života monaha i bogoslužbenog tipika u manastiru Kovilje, inspirišući se autentičnom monaškom duhovnošću i bogoslužbenim iskustvom sa Svete Gore. Manastir je postao poznat po svojem negovanju vizantijskog crkvenog pojanja i otvorenosti prema društvenoj zajednici. Pod njegovim vođstvom, formirane su četiri terapijske zajednice za lečenje bolesti zavisnosti pod nazivom „Zemlja živih”, inicijativa koja je potekla od Episkopa Porfirija. Od osnivanja prve zajednice 2005. godine pa do početka 2021. godine, ovim jedinstvenim lečilištima, u kojima se medicinska znanja isprepliću sa pravoslavnim duhovnim iskustvom, prošlo je gotovo 4000 štićenika. Bratstvo manastira je znatno poraslo za vreme njegovog vođstva, dostigavši broj od 25 monaha do trenutka kada je napustio dužnost igumana.
Tokom decenije, vladika Porfirije je bio redovan učesnik emisije „Bukvar pravoslavlja” koja se emituje na televiziji Novi Sad. Takođe je bio čest gost u emisiji „Agape” autora i voditelja Aleksandra Gajšeka, gde je, zajedno sa drugim istaknutim misliocima, razgovarao o duhovnim temama. Uz to, kao predstavnik tradicionalnih crkava i verskih zajednica u Srbiji, bio je član Saveta Republičke radiodifuzne agencije od 2005. do 2008. godine, a potom i njen predsednik od 2008. do 2014. godine.
Graditelj Mostova i promoter verske slobode
Na ustoličenju kao mitropolit zagrebačko-ljubljanski, u julu 2014. godine, Mitropolit Porfirije je izneo svoj pastoralni program u uvodnom govoru, ističući:
„Uvek ću biti spreman da učestvujem u izgradnji mostova među ljudima i narodima, svestan da će postojati oni koji će bacati kamenje na graditelje mostova s obe strane obale. Ali, na to me obavezuje sam Gospod koji je u svom Sinu Jednorodnom premostio jaz između Boga i čoveka.”
Govoreći o svom identitetu i osnovnim vrednostima na kojima se zasniva njegova misija, Mitropolit je istakao: „Ja sam Srbin, ali pre svega sam hrišćanin, a to je univerzalna vrednost i zato ću propovedati i svedočiti Hrista. Volim svoj narod, ali volimće i sve druge narode, svakog čoveka, svaku ikonu Božiju.” Tokom svog boravka u Zagrebu, Patrijarh Porfirije je razvio prijateljske i saradničke odnose sa brojnim predstavnicima Rimokatoličke crkve i drugih verskih zajednica, kao i sa mnogim naučnicima i kulturnim radnicima.
Bio je domaćin Osmog sastanka Svetske pravoslavne mreže za proučavanje religija i destruktivnih kultova koji se, pod pokroviteljstvom Eparhije zagrebačko-ljubljanske, održao u septembru 2015. godine u Ljubljani. Pored toga, izvršio je obnovu hrama u Bogorodičinom manastiru Lepavina pored Koprivnice, jednog od najstarijih duhovnih centara pravoslavnog naroda u Hrvatskoj.
Dobitnik je nagrade Bogoslovskog instituta Sveti Ignatije u Stokholmu (Švedska) za 2016. godinu, koja mu je dodeljena „za doprinos pomirenju naroda na Balkanu i posvećeni rad na unapređenju jedinstva među hrišćanima”. Tom prilikom je održao predavanje u Stokholmu na temu slobode i ljudskih prava, naglašavajući da te vrednosti proizlaze iz Hristove Crkve i da potvrđuju večne vrednosti u kojima je čovek i njegovo spasenje.
Dobio je priznanje Udruženja za versku slobodu u Republici Hrvatskoj za 2019. godinu za svoj mirnodopski doprinos promociji kulture dijaloga i verskih sloboda.
Doktor teologije i profesor sa dubokim naučnim doprinosom
Vladika Porfirije je odbranio svoju doktorsku tezu “Mogućnost poznanja Boga kod apostola Pavla po tumačenju svetog Jovana Zlatoustog” na Bogoslovskom fakultetu Nacionalnog i Kapodistrijskog univerziteta u Atini 2004. godine. Postao je docent na Katredri za katehetsko i pastirsko bogoslovlje Pravoslavnog bogoslovskog fakulteta Univerziteta u Beogradu iste godine. Kao vanredni profesor na Pravoslavnom bogoslovskom fakultetu od 2015. godine, predaje različite predmete na osnovnim, master i doktorskim studijama. Autor je knjiga „Licem k Licu – Biblijsko-pastirska promišljanja o Bogu, čoveku i svetu” (Beograd – Zagreb, 2015) i „Premudrost u Tajni sakrivena – Ogledi iz Teologije apostola Pavla” (Beograd, 2020), kao i mnogih radova u domaćim i međunarodnim časopisima. Takođe, objavljena je zbirka intervjua i obraćanja koja je dao tokom prvih godina službe kao mitropolit, pod naslovom „Zagreb i ja se volimo javno” (2016).
Projekat sufinansiran iz budžeta opštine Žabalj.
Stavovi izneti u podržanom medijskom projektu nužno ne izražavaju stavove organa koji je dodelio sredstva.
